Hava şartları her zaman hayvan yemi üretimine etki göstermektedir. Teknolojiler eskimektedir. Bu veya farklı etkenlerden dolayı yem hazırlama tekniği verimliliği düşmekte, bu da üretilen yemin kalite düzeyini etkilemekte olup üretilen yem düşük besin içeriği ve yüksek düzeyde zararlı mikroorganizma ve bakteriler içermektedir.

Tahılı koruma yöntemleri araştırılırken bilim adamları ekstrüzyon yöntemini buldular. Bu yöntem geniş şekilde uygulanmaktadır. Bu nedenle, barotermik (basınç ve ısı) etkisi sonucu tahılların içerisinde bulunan toksinlerin inaktivasyonu ve tahıl sterilizasyonu gerçekleşmektedir.

Teknoloji

Modern teknoloji sayesinde extrude yemlerinin yaygın kullanımı, önemli ölçüde finansal maliyetlerin azalmasına ve karın artmasına neden oldu. Yem- Hayvanlar için karbonhidrat kaynağıdır. Extrude yemin üretiminde daha çok tahıl, arpa, çavdar, mısır ürünleri daha çok daha az da nohut, mercimek, bezelye, soya fasulyesi kullanılmaktadır.

Hayvanlara tahıllar öğütülerek verilmektedir. Eğer tahılda nem oranı yüksekse küfün ve bakterilerin çoğalması hızlı oluşmaktadır. Böyle bir ürün hayvanlar için çok tehlike arz etmektedir. Bundan farklı olarak extrude yemler tehlikesizdir. Bilindiği üzere daha yeni toplanan tahılda nem oranı düşük olsa da mikroorganizma sayısı yüksektir. Bunlar hızlı çoğalma kabiliyetine sahiptirler. Ne kadar kurutulsa da nem oranı %14 olarak kalmaktadır.

Teknolojik süreç: Tahıl helezonlu karıştırıcıda öğütülerek nemlendirilmektedir. 1 ton tahıla 275-400 litre arası su verilmektedir. Nemlendirilmiş tahıl extrudere gönderiliyor ve burada sıkıştırılan tahıla 10 saniye devamında t = 150-190 °C’de sıcaklık uygulanmaktadır. Böyle bir yöntem sonucu 1 gr tahlildeki zararlı mikroorganizma sayısı extrude edilmeden önceki sayıdan 10.000 kez daha azalmakta ve bakteriler imha edilmektedir.

Teknolojinin önemli özellikleri:

> Sadece elektrik enerjisi kullanılır,
> Atık su ve atık gaz üretmez.

Ekstrüzyon yemlerin özellikleri

Extrude yem içerisinde mikroorganizma sayısı 1,5 aydan sonrada aynı rakamı gösterirken diğer extrude edilmemiş yemlerde mikroorganizmaların çoğaldığını görülmektedir.

Nişastanın parçalanması 180 °C sıcaklıkta ve 2,5-3 Mpa basınçla ve 300 litre su gerçekleşmektedir. Burada parçalanmış nişasta oranı %27’dir.

Extrude yemlerin özelliklerinden biri de hidrofil olmasıdır. 10 dakikadan sonra yemlerin şişmesini görmek mümkündür. Bu özellikler bileşen yem hazırlamada çok önem taşımaktadır.

> Genç hayvan hastalıklardan korunması -100 %,
> Yemlerin sindirim oranın artması- 40-50%,
> Günde 2 kez beslemenin yeterliliği,
> Besi yetiştiriciliğinde besleme saatlerinin kısalması- 1,5 – 2-yaşlı hayvanlarda- 1 yıla kadar,
> Süt veriminin yükselmesi 20-50 %,
> Et ağırlığının artması- 50-100%,
> Tahıl tasarrufu- 50%,
> Tahıl ekim tarlalarının 3-5 kez azalması,

Neden extrude yem tarcih ediliyor?

Bugünlerde en iyi yem üretim metodu tahılı extrude etmektir.

Tahıllar ısıl işlem görürken eter maddeler ile yemin tadı iyileşmektedir. Sindirimi tetikleyen enzim aktivitesi yükselmektedir. Extrude edilirken, tahıllar taşlardan, saman, topraktan arındırılmış olmalı. Amonyak kokusu yüksek olan bozulmakta olan tahılı da extrude ederseniz temiz yeme dönüşebilir. Extrude sonrası kara buğday posası bile koyunlar için önemli yem olarak kullanılmaktadır.

Yem sindirimi:

Bilindiği üzere hayvanlara extrude yemin yerine diğer normal yem verildiği zaman sadece yarısı sindirilmektedir. Çünkü enerjinin çoğu tahıl kabuğunun sindirilmesine harcanmaktadır. Bu nedenle hayvan beslemede yüksek verimlilik kazanılması düşünüldüğünde teknolojik açıdan giderler yükselmektedir. Bu işte eksiklik sayılmaktadır.İşlenmemiş yem ucuza mal olmakta ama saklama süreci içinde hızlı bozulduğundan dolayı büyük sorun olmaktadır.

Extrude yem hayvan midesinin faaliyetini yarı yarıya indiriyor. Sindirim için harcanacak enerjiden tasarruf sağlanıyor. Extrude yem hayvanın tüm ihtiyaçları için gidiyor. Extrude yemler dana yetiştiriciliğinde çok önem arz ediyor. Dana yetiştiriciliğinde %90 oranında hayvanlar, mide rahatsızlıkları, bağırsak enfeksiyonlarından telef olduklarını veteriner doktorlar çok iyi bilmektedirler.

Arı (temiz) yem:

Extrude yemlerin raf ömrü uzundur ve bu yemler ile beslendiğinde hayvan ölümü 2 kat daha azalmaktadır. Daha sonra kaba yeme geçildiğinde de extrude yem ile beslendiği için mideleri sağlam ve bağırsak sistemi hastalıklardan yorulmamış olduğundan büyümede extrude yem ile beslenmemiş olan hayvanlar kendi eşitlerini büyümede geçmektedirler. Extruder yemde vitamin oranı %7-%9 olurken diğer nemli yemde vitaminlerin parçalanması hızlı olduğundan vitamin oranı düşmektedir. Extruder yemlerin emme özelliğinden dolayı mide ve bağırsak hastalıklarını önleyicidir.

Süt hayvancılığı, tavukçuluk, balıkçılık